De voorjaarsexcursie was op zaterdag 2 juni in Heiloo; opnieuw een dag dat begunstigers en bestuursleden van de KSHZ tezamen kwamen om historische kennis te vergaren en te aanschouwen. Een grote groep enthousiastelingen verzamelden zich in de voormalige keuken links van de hal van het van oorsprong (1705-1710) in 2 fasen opgetrokken T-vormige hoofdhuis, genaamd Nijenburg. Wij werden welkom geheten door vrijwilligers van de plaatselijke oudheidkundige vereniging en er werd het e.e.a. over het huis verteld. Natuurlijk ontbrak de koffie met versnapering niet en de tafel was gevuld met vele uitgaven van de plaatselijke geschiedenis. Hierna werden we in 2 groepen verdeeld en kon de rondleiding, geleid door 2 welbespraakte gidsen beginnen.
In de keuken zijn de witjes nog rijkelijk aanwezig. De groen geverfde kastenwand aan de oostzijde is waarschijnlijk 18e eeuws. Ook de zomerkeuken in de noordelijke aanbouw, stamt uit de 18e eeuw. 
Op de vloer liggen wit marmeren en rode Olandsteentegels. Er is verder een hardstenen gootsteen met pomp, een rookkast, een broodoven en, van weer wat later, een toilet. De benedenzaal bevat een stookplaats met gecanneleerde pilasters uit 1831. De slaapkamer, de blauwe kamer, heeft over de gehele noordwand een houten kastenwand met gedecoreerde betimmering uit ca. 1730. In het midden is de stookplaats en bovenaan 3 grisailles van Jan Hoogzaad. Er werd later een gemak aangebouwd.
In de bovenkamer zijn kasten en een stookplaats uit 1831. Overige marmeren mantels uit 1850. Grenen vloeren en stucplafonds uit tweede helft van de 19e eeuw. Een kamertje bevat het bijzondere poppenhuis. Er hangen meerdere portretten van de familie en wapens aan de wanden. Het gebouw is bijzonder in cultuurhistorisch opzicht, vanwege de ouderdom, bijzondere architectuur, de hooggeplaatste beletage, de T-plattegrond, de “ver-empirisering” van de voorgevel en vanwege het gaaf bewaarde interieur.
Na het interieur bezichtigd te hebben verlieten we via de iets risalerende ingangspartij het huis om de tuin te bewonderen. Tegenover ons bij de vijver, waar ooit een grot in het midden lag, staan 2 overgebleven zandstenen tuinbeelden voorstellende Hercules vechtend met Achelous en Hercules vechtend tegen Hydra, van de hand van Gaspar Swents, rond 1710, en speciaal voor dit huis gemaakt. Ze hebben een zeer grote kunst- en cultuurhistorische waarde. Rechts naast het huis achter de oude tuinmuur bevind zich een hoogstam boomgaard met bijzondere soorten. Over een van de twee 18e eeuwse bruggen over de gracht met de klassiek ijzeren balustraden, liepen wij naar de plaats van het tuin theater. 
Daarna weer langs het huis en door het hek om vanaf de noord-oost zijde de achterkant van het huis te kunnen aanschouwen. We zien de plaats van het oudere huis en de ramen, die hier van de voorzijde zijn geplaatst, nadat deze in Empire stijl zijn veranderd. Ook de wapensteen hoog onder het dak trok de aandacht. Langs het grote koetshuis uit 1760, in streng symmetrische baksteen uitgevoerd, bereikten we weer de auto’s en reden we naar het volgend object.
Het landgoed Ter Coulster is 45 hectare groot en heeft een 11 hectare, 19e eeuws parkbos. Langs de 17e eeuwse (verkeerd geplaatste) schild houdende leeuwen met mooi beschilderde wapenschilden, reden we de lange oprijlaan in. De op het landgoed wonende eigenaar, verwelkomde ons en voerde ons naar zijn woonstee, Betsy’s Hof.
Dit Hof, een stolpboerderij werd in 1913, in opdracht, door Frederica Fontein Verschuir en Bartout van der Feen de Lille gebouwd. Het werd vernoemd naar hun jongste dochter. Op deze plek hadden vanaf de middeleeuwen al hoeves gestaan. In deze, inmiddels aan de huidige tijd aangepaste woning, werden we verwelkomd door de heer en vrouwe en naar een rijk gevulde tafel gevoerd. 
Deze zeer lange tafel stond in de voormalige stal, wat aan de ramen te zien was. Na een uitleg over het goed en het verdwenen kasteel, konden we de magen gaan vullen. Een ieder was het er over eens dat we zoveel luxe niet veel tegengekomen zijn en de complimenten waren dan ook niet van de lucht. Enkele artefacten waren uitgestald en een grote wapensteen van het kasteel schitterde in de hal.
Na nogmaals vele bedankjes liepen we het bos in richting de ijskelder, althans naar de heuvel waar het ooit was. De bedoeling is om het eens te herstellen. Iets verder ligt de vijver waaruit het ijs werd gehaald. Door verlaging van het grondwater is het helaas meer een modderpoel. Weer verder wandelend zien we de boerderij, tevens de plek waar het kasteel had gestaan. De voorganger van Ter Coulster wordt al genoemd in 1390 en de naam in 1404. In 1517 verwoestte Grote Pier het. Na herbouw is het kasteel uiteindelijk gesloopt in 1788. Ter plekke werd met behoud van de (gedeeltelijke) kelders en de onderzijde van het ingangs/poortgebouw de boerderij “Ter Coulster Hof” gebouwd in 1887 ter vervanging van een boerderij uit ca. 1845. Oude balken van het kasteel, komen nog voor in de boerderij. 
Aan de voorzijde is nog een uitsparing te zien waar de brug heeft gezeten. Gedeeltelijk dichtgestorte kelders met groene plavuizen zijn nog aanwezig, evenzo muurrestanten en het gewelfde afvoerkanaal van de keuken naar de slotgracht zit nog onder de grond. Links van het huis ligt nog een gedeelte van de gracht. Het volgende object was de theekoepel uit 1891. In de 19e eeuw keek men van hieruit over de weilanden naar Alkmaar en naar het landgoed Nijenburg. Ter plaatse was dit goed voor te stellen. Wij kregen alhier verdere uitleg over het goed en over het houten landhuis dat in 1810 hierachter had gestaan. Dit was gebouwd met nog niet uitgewerkt hout uit eigen bos en moest noodgedwongen in 1854 worden gesloopt.
Door de gezellige ommegang en uitleg waren we een beetje de tijd vergeten en daarom moesten we het bezoek aan de buitenplaats Ypenstein verplaatsen naar een andere keer. Wij snelden daarom, dwars door Heiloo, richting Bergeonstraat 30 naar de koffie en de thee in de Oudheidskamer. Dat ging er natuurlijk wel in. We konden de tentoonstelling bewonderen. Deze ging over de nering van Heiloo, de geschiedenis en ook over de landgoederen en kastelen alhier. Buiten diegenen die we bezocht hadden, waren er afbeeldingen van o.a. Huis Marienstein, Huis Engelenburg, 2 tekeningen van de afbraak van Ter Coulster, Ypestein, Huis Ter Mije voorheen Cranenbroek. In het filmzaaltje was inmiddels Taco Hermans aangetreden om met een power point, zijn verhaal van de onderzoekingen in dit gebied te presenteren. Hij ontkrachtte weer gedeeltelijk enkele verhalen die normaal de ronde doen, naar aanleiding van de laatste onderzoeken. Zijn presentatie werd wederom hogelijk gewaardeerd.
Hierna werden door onze voorzitter de nodige flessen kasteelwijn en eigen uitgaven aan Taco en de diverse rondleiders e.a. uitgereikt, onder luid applaus. Er werd ons nog een borrel verstrekt, waaronder een flesje Ter Coulster Dubbel, Heyloo Bier. Na enige gesprekken zat deze gezellige, leerzame dag er weer op. Langzaam aan vervolgden we onze weg weer het land in.
We zullen elkaar hopelijk weer zien tijdens de najaarsexcursie op 20 oktober.
Tot dan, Hans Brandhorst